«Όχι» στο στρέτσινγκ για προθέρμανση

Οι περισσότεροι από εμάς μεγαλώσαμε ακούγοντας ότι πριν από την γυμναστική πρέπει να προθερμαινόμαστε με ένα καλό στρέτσινγκ. «Να τεντώνεσαι και να “κρατάς” το τέντωμα για 30 δευτερόλεπτα» μας έλεγαν, ώστε να είμαστε πιο ευλύγιστοι, δυνατοί και προστατευμένοι από τους τραυματισμούς.

Τα τελευταία χρόνια, όμως, ολοένα περισσότερα πειράματα θέτουν υπό αμφισβήτηση αυτή την άποψη. Αντιθέτως, οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι οι επονομαζόμενες στατικές διατάσεις μπορεί να μικρύνουν το ύψος ενός άλτη και την ταχύτητα ενός δρομέα, δίχως να ελαττώνουν ουσιαστικά τις πιθανότητες τραυματισμού.

Τώρα, δύο νέες μελέτες παρέχουν πρόσθετους λόγους για να μην κάνουμε στρέτσινγκ πριν από την προπόνηση, αναφέρει η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς».

Η μία, που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στην επιθεώρηση «Journal of Strength and Conditioning Research», κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αν κάποιος κάνει διατάσεις πριν σηκώσει βάρη, μπορεί να διαπιστώσει ότι είναι πιο αδύναμος και ασταθής στη διάρκεια των ασκήσεων.

Η δεύτερη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Scandinavian Journal of Medicine and Science in Sports», κατέληξε στο συμπέρασμα πως το στατικό στρέτσινγκ πριν από οποιαδήποτε προπόνηση ελαττώνει τη μυϊκή δύναμη.

Οι δύο μελέτες μαζί ενισχύουν την αυξανόμενη επιστημονική συναίνεση ότι οι διατάσεις πριν από την άσκηση είναι γενικώς αχρείαστες και πιθανώς αντιπαραγωγικές.

Η πιο εκτενής από τις δύο μελέτες είναι η δεύτερη, η οποία πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Ζάγκρεμπ και βασίσθηκε σε προγενέστερα πειράματα. Οι Κροάτες ερευνητές θέλησαν να διαπιστώσουν τι δείχνουν συνδυαστικά μεταξύ τους οι έως τώρα μελέτες που εξέτασαν το στατικό στρέτσινγκ ως μοναδική προθέρμανση πριν από άλματα, σπριντ, βάρη και κάθε είδους αθλήματα.

Τα κριτήρια που έθεσαν πληρούσαν 104 προγενέστερες κλινικές μελέτες, τα στοιχεία των οποίων ανέλυσαν συνδυαστικά μεταξύ τους.

Τα ευρήματα ήταν αποθαρρυντικά. Βάσει των υπολογισμών τους, το στατικό στρέτσινγκ ελαττώνει τη δύναμη των μυών που τεντώνονται κατά σχεδόν 5,5% κατά μέσον όρο - με την μείωση να είναι πολύ μεγαλύτερη σε όσους «κρατάνε» κάθε διάταση επί 90 ή περισσότερα δευτερόλεπτα και μικρότερη σε όσους την «κρατάνε» λιγότερο από 45 δευτερόλεπτα.

Εκτός από λιγότερο δυνατοί, οι μύες καθίστανται με τις διατάσεις και λιγότερο ισχυροί, δηλαδή έχουν μειωμένη ικανότητα να παράγουν δύναμη όταν συσπώνται, κατά τον επικεφαλής ερευνητή δρα Γκόραν Μάρκοβιτς, καθηγητή Κινησιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ζάγκρεμπ.

Η μείωση στην ισχύ των μυών είναι κατά μέσον όρο 2%, έγραψαν, προσθέτοντας πως το επακόλουθό της είναι να μειώνεται η «εκρηκτική» μυϊκή απόδοση κατά 2,8%.

Αυτό σημαίνει λ.χ. πως οποιοσδήποτε προσπαθεί να κάνει εκκίνηση ενός σπριντ, να χτυπήσει δυνατά την μπάλα του τένις, να μπλοκάρει ένα σουτ στο μπάσκετ ή να «τα δώσει όλα» στο τελευταίο χιλιόμετρο στον μαραθώνιο, θα συναντήσει απρόσμενο εμπόδιο εάν έχει κάνει διατάσεις για να προθερμανθεί.

Μάλιστα το πλήγμα στην επίδοσή του πιθανώς θα είναι χειρότερο απ’ ό,τι εάν προσπαθούσε να τα κάνει όλ’ αυτά δίχως να έχει προθερμανθεί καθόλου.

Παρόμοιο ήταν το συμπέρασμα των ερευνητών της πρώτης μελέτης, οι οποίοι ζήτησαν από νεαρούς, γυμνασμένους άνδρες να εκτελέσουν κλασικά βαθιά καθίσματα με μπάρες, αφού πρώτα έκαναν στατικές διατάσεις. Αργότερα, οι νεαροί επανέλαβαν τις ασκήσεις δίχως διατάσεις.

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, οι νεαροί σήκωναν κατά 8,3% λιγότερο βάρος μετά τις στατικές διατάσεις. Ακόμα πιο ενδιαφέρον, όμως, είναι το εύρημα πως μετά τις διατάσεις ανέφεραν ότι ένιωθαν περισσότερη αστάθεια απ’ ό,τι όταν σήκωναν τα βάρη δίχως να έχουν κάνει στρέτσινγκ.

Οι επιστήμονες και των δύο μελετών σημειώνουν πως δεν είναι επακριβώς γνωστό γιατί οι διατάσεις υπονομεύουν τις επιδόσεις κατά την άσκηση, αλλά εικάζουν πως τουλάχιστον εν μέρει οφείλεται σε αυτό ακριβώς που κάνουν: χαλαρώνουν τους μυς και τους τένοντες που τους στηρίζουν.

Μολονότι, εξάλλου, τα ευρήματα προέρχονται από ασκήσεις και αθλήματα που απαιτούν «εκρήξεις» μυϊκής δύναμης για να εκτελεστούν και όχι από αθλήματα όπως η κοινή ποδηλασία που απαιτεί σταθερή παροχή ενέργειας, ο δρ Μάρκοβιτς τονίζει ότι «μπορεί πλέον να λεχθεί με βεβαιότητα πως οι στατικές διατάσεις δεν αποτελούν κατάλληλη προθέρμανση».

«Η σωστή προθέρμανση πρέπει να βελτιώνει τις επιδόσεις στην άσκηση και όχι να τις επιδεινώνει», λέει. «Μία καλύτερη επιλογή θα ήταν η δυναμική προθέρμανση – λ.χ. το επιτόπιο τροχάδην ή οι κλωτσιές – που προετοιμάζει καλύτερα τους μυς για άσκηση».

Πηγή : Web Only

Τα μυστικά όσων αδυνατίζουν για πάντα

Οποιος έχει προσπαθήσει να αδυνατίσει ξέρει πάρα πολύ καλά πόσο εύκολο είναι να επιστρέψουν τα χαμένα κιλά. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιοι που τα καταφέρνουν.

Μερικές χιλιάδες από αυτούς τους επιτυχημένους ανθρώπους συμμετέχουν σε ένα μεγάλο αμερικανικό ερευνητικό πρόγραμμα, το οποίο καταγράφει τι πέτυχαν, πώς το πέτυχαν και πώς συνεχίζουν. Τιτλοφορείται National Weight Control Registry και άρχισε το 1993 από τον δρα Τζέιμς Ο. Χιλ, καθηγητή Ιατρικής και διευθυντή του Κέντρου Ερευνας Παχυσαρκίας Διατροφής (NORC) στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο.

Συναντήσαμε τον δρα Χιλ την περασμένη εβδομάδα στο περιθώριο του Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Παχυσαρκίας – και μας αποκάλυψε τα μυστικά τους.

Πόσοι άνθρωποι συμμετέχουν στο πρόγραμμα;

Αυτή τη στιγμή είναι περίπου 10.000. Η μέση ηλικία τους είναι τα 45 χρόνια και οι επτά στους δέκα είναι γυναίκες. Ο μέσος όρος του βάρους που έχουν χάσει είναι σχεδόν 35 κιλά, τα οποία έχουν κρατήσει επί επτάμισι χρόνια κατά μέσον όρο.
Εχουμε όμως αρκετούς οι οποίοι έχουν χάσει πάνω από 50 κιλά, καθώς και ανθρώπους που αδυνάτισαν πριν από δύο ή τρεις δεκαετίες και δεν ξαναπάχυναν.

Πώς αδυνάτισαν;

Δεν υπάρχουν ομοιότητες στον τρόπο με τον οποίο έχασαν βάρος, καθώς βασίσθηκαν σε κάθε είδους δίαιτες: με λίγα λιπαρά, με λίγους υδατάνθρακες, ισορροπημένες, δίαιτες της μόδας, δίαιτες-αστραπή...
Περισσότεροι από τους μισούς (55%) αδυνάτισαν με τη βοήθεια διαιτολόγων και εμπορικών προγραμμάτων αδυνατίσματος, ενώ οι υπόλοιποι μόνοι τους. Οι δίαιτες που ακολούθησαν πέτυχαν διότι τους ανάγκασαν να τρώνε λιγότερο απ’ ό,τι συνήθιζαν για αρκετόν καιρό – ορισμένοι χρειάσθηκαν χρόνια για να φτάσουν στο βάρος που ήθελαν.
Πάνω από τους μισούς χρησιμοποίησαν επίσης την άσκηση για να τα καταφέρουν, αν και στο στάδιο του αδυνατίσματος ο ρόλος της άσκησης ήταν υποδεέστερος απ’ ό,τι στο στάδιο της διατήρησης του νέου βάρους.

Πώς κατάφεραν να μην ξαναπαχύνουν;

Στη διατήρηση του νέου βάρους βλέπουμε πολλές ομοιότητες μεταξύ των εθελοντών μας.
Οι περισσότεροι ακολουθούν διατροφή με λίγα λιπαρά και θερμίδες. Γυμνάζονται επίσης καθημερινά, βλέπουν λίγη τηλεόραση, προσέχουν μονίμως τι τρώνε, αρχίζουν σχεδόν πάντοτε την ημέρα τους με ένα καλό πρωινό, ζυγίζονται συχνά και ακολουθούν κάθε ημέρα το πρόγραμμα διατροφής που έχουν επιλέξει, δίχως να κάνουν «διαλείμματα» τα Σαββατοκύριακα, στις γιορτές ή στις αργίες.
Δεν αποκλείουν επίσης τίποτα από τη διατροφή τους, αλλά απολαμβάνουν παχυντικά εδέσματα μία φορά τον μήνα κατά μέσον όρο και σε ελεγχόμενη ποσότητα.

Τι τους παρακίνησε να αρχίσουν δίαιτα;

Σχεδόν οι οκτώ στους δέκα μάς είπαν ότι κάποιο συγκεκριμένο γεγονός ήταν το κίνητρο για να αρχίσουν δίαιτα, όπως ότι διαγνώστηκαν με κάποιο πρόβλημα υγείας ή έπρεπε να παραστούν σε έναν γάμο ή σε μία συνάντηση με παλιούς συμμαθητές τους.

Και ποιο ήταν το κίνητρο για να διατηρήσουν το νέο βάρος;

Αυτό είναι κάτι που ακόμα το ψάχνουμε, διότι στο ανάλογο ερώτημα μας δίνουν πολύ διαφορετικές απαντήσεις. Αυτό που διαφαίνεται όμως είναι ότι πολλοί αποκόπηκαν στην πραγματικότητα από το παλιό περιβάλλον και τον παλιό τρόπο ζωής τους και άλλαξαν ριζικά. Κάποιοι άλλαξαν μέχρι και επαγγελματικό προσανατολισμό – έχουμε αρκετούς που έγιναν προσωπικοί προπονητές ή διαιτολόγοι.

Εγινε με τον καιρό πιο εύκολη η προσπάθεια;

Πιο εύκολη έγινε, αλλά δεν σταματάει ποτέ. Ακόμα και άνθρωποι που έχουν διατηρήσει το νέο βάρος τους επί 15 ή 20 χρόνια μάς λένε ότι εξακολουθούν να καταβάλλουν προσπάθεια για να διατηρούν υπό έλεγχο το βάρος τους.

Αριθμοί
10.000 γυναίκες και άνδρες, που κατόρθωσαν να χάσουν με επιτυχία τα περιττά τους κιλά και να μην ξαναπαχύνουν έχουν εγγραφεί στο Εθνικό Μητρώο Ελέγχου Βάρους (NWLR) των ΗΠΑ

45 ετών η μέση ηλικία τους

70% είναι γυναίκες

35 κιλά το μέσο βάρος που έχουν χάσει

7,5 χρόνια διατηρήσει το νέο βάρος κατά μέσον όρο

50 κιλά το μέγιστο βάρος που έχει χαθεί

30 χρόνια το μέγιστο χρονικό διάστημα με το νέο βάρος

Για να χάσουν βάρος

55% πήγαν σε διαιτολόγο ή γράφτηκαν σε πρόγραμμα αδυνατίσματος

45% έκαναν δίαιτα μόνοι τους

98% τροποποίησαν την διατροφή τους

     44% μείωσαν το μέγεθος των μερίδων τους

     88% περιόρισαν δραστικά την κατανάλωση παχυντικών τροφίμων

94% άρχισαν να περπατάνε καθημερινά

Για να μην ξαναπαχύνουν

Διατροφή

* Προσέχουν τα λιπαρά και τις θερμίδες της διατροφής τους (ξέρουν ανά πάσαν στιγμή ακριβώς πόσες θερμίδες και λίπη έχουν καταναλώσει).

* 1.800 ο μέσος αριθμός των θερμίδων που καταναλώνουν ημερησίως

* 90% τρώνε πρωινό στο σπίτι τουλάχιστον πέντε μέρες την εβδομάδα

     78% τρώνε πρωινό στο σπίτι κάθε μέρα

* 26% των θερμίδων τους κατά μέσον όρο προέρχεται από λίπη, 55% από υδατάνθρακες (λ.χ. δημητριακά, ψωμί, ζυμαρικά, φρούτα), 19% από πρωτεΐνες (λ.χ. ψάρια, πουλερικά, όσπρια, κρέας, γαλακτοκομικά)

* Θέτουν όρια στο πόσες φορές θα φάνε οτιδήποτε εκτός σπιτιού (συνήθως δεν υπερβαίνουν τις 3 φορές την εβδομάδα)

* 1 φορά το μήνα κατά μέσον όρο τρώνε πρόχειρα/ανθυγιεινά φαγητά, αλλά σε μικρή ποσότητα

* Καταναλώνουν λάιτ τρόφιμα, αλλά με μέτρο (υπολογίζουν προσεκτικά τις θερμίδες τους)

* Δεν επιζητούν την ποικιλία στη διατροφή τους (βρίσκουν κάποια φαγητά που τους αρέσουν και μένουν σε αυτά)

* Δεν παρεκκλίνουν ποτέ από τις διατροφικές συνήθειές τους (ούτε στις γιορτές ή τις διακοπές)

* Ως κύριο ρόφημα της διατροφής τους έχουν το νερό

* Δεν παίρνουν σχεδόν καμία θερμίδα από ροφήματα και αναψυκτικά με προσθήκη ζάχαρης

* 70% πίνουν ροφήματα και αναψυκτικά με τεχνητά γλυκαντικά όταν θέλουν να «αλλάξουν» γεύση

Γυμναστική

90% γυμνάζονται μία ώρα την ημέρα, κατά μέσον όρο.

     80% περπατάνε

     20% κάνουν βάρη

     20% κάνουν ποδήλατο

     18% κάνουν αεροβική

Οι περισσότεροι περπατάνε και κάνουν και κάποια άλλη άσκηση, ενώ σχεδόν όλοι έχουν αυξήσει και την φυσική δραστηριότητά τους στη διάρκεια της ημέρας (λ.χ. ανεβοκατεβαίνουν τις σκάλες με τα πόδια)

Τρόπος ζωής

75% ζυγίζονται τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα

     33% ζυγίζονται τουλάχιστον μία φορά την ημέρα

50% κρατούν αναλυτικό ημερολόγιο διατροφής (γράφουν μέχρι και τις τσίχλες)

1-2 ώρες την ημέρα η μέση ενασχόληση με την τηλεόραση την ημέρα

     62% βλέπουν λιγότερο από 10 ώρες τηλεόραση την εβδομάδα

     36% βλέπουν λιγότερο από 5 ώρες τηλεόραση την εβδομάδα

ΠΗΓΗ: National Weight Loss Registry, Professor James O. Hill, Ph.D., Colorado University

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία

Η πλήξη βλάπτει την υγεία

Η ΠΛΗΞΗ ΜΕΙΩΝΕΙ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΜΑΣ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΑΥΤΟΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΝΑΔΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΠΟΥ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΠΡΟΣΦΑΤΑ

Η πλήξη δεν είναι αθώα είναι το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει ο δρ. Τζον Ιστγουντ του Πανεπιστημίου του Γιορκ στο Τορόντο. Σε ομαδική εργασία η οποία δημοσίευτηκε πρόσφατα με τίτλο «The Unengaged Mind» (Το άπραγο μυαλό) - μπορείτε να την αποκτήσετε σε μορφή PDF από το site pps.sagepub.com/content/7/5/482.full.pdf+html- ο αναγνωρισμένος ψυχολόγος υποστηρίζει ότι η πλήξη, όταν δεν είναι περιστασιακή, σχετίζεται με την κατάχρηση αλκοόλ και φαρμακευτικών ουσιών, την κατάθλιψη, το άγχος και την αυξημένη συχνότητα λαθών. Λαθών τα οποία μπορούν να αποβούν μοιραία, αν τα «θύματα» της πλήξης κατέχουν υπεύθυνη θέση που απαιτεί εγρήγορση.

«Η πλήξη συνοδεύεται πάντα από αδυναμία συγκέντρωσης» εξηγεί ο Ιστγουντ. «Η συγκέντρωση είναι απαραίτητη για να μπλοκάρεις τα εξωτερικά ερεθίσματα και να εστιάσεις την προσοχή σου σε ένα συγκεκριμένο θέμα». Η ικανότητα συγκέντρωσης εξαρτάται από τρεις παράγοντες. Καταρχήν πρέπει να είμαστε ξύπνιοι. Κατά δεύτερον πρέπει να λειτουργούν τα αντανακλαστικά μας και, τέλος, πρέπει να λειτουργεί ένα σύστημα εσωτερικής «αρχειοθέτησης» που μας επιτρέπει να φέρνουμε σε πέρας δουλειές τις οποίες βρίσκουμε βαρετές. Οταν πλήττουμε οι τρεις αυτές λειτουργίες ατονούν με αποτέλεσμα να διατρέχουμε κίνδυνο όταν διασχίζουμε ένα δρόμο αλλά και όταν δουλεύουμε -ιδιαίτερα αν είμαστε πιλότοι, ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας ή πυρηνικοί επιστήμονες.

Ομως ο κατάλογος με τους κινδύνους που διατρέχουμε λόγω πλήξης δεν τελειώνει εδώ. «Η πλήξη μας καταβάλει και νιώθουμε την ανάγκη να την διώξουμε ακόμα και με αντιπαραγωγικούς τρόπους» εξηγεί ο Ιστγουντ. Γι' αυτό συχνά καταφεύγουμε στο τζόγο, στην υπερφαγία, στην κατάχρηση αλκοόλ ή στα ναρκωτικά, οτιδήποτε μπορεί να μας βγάλει από τον βούρκο της πλήξης. «Το πρόβλημα είναι ότι έχουμε μετατραπεί σε παθητικούς δέκτες ερεθισμάτων» καταλήγει ο Ιστγουντ. «Λέμε “βαριέμαι γι' αυτό θα βάλω δυνατά μουσική ή θα δω τηλεόραση ή θα δω μια ταινία δράσης. Ομως η πλήξη είναι σαν την κινούμενη άμμο. Οσο πιο πολύ χτυπιέσαι, τόσο πιο γρήγορα θα σε καταπιεί».

 

Κορίτσια κάποιας ηλικίας

Η δημοσιογράφος Κιμ Φρανς, πρώην διευθύντρια του περιοδικού Lucky και δημιουργός του blog Girls of aCertain Age.

Η Κιμ Φρανς είναι μια δημοσιογράφος 48 ετών. Δούλευε στα έντυπα για πάρα πολλά χρόνια, έγραφε για ροκ μπάντες στο Rolling Stone και στο Vibe και στο Spin, έγινε senior writer στο Elle και μετά αρχισυντάκτρια στο New York αλλά κυρίως έκανε όνομα ως διευθύντρια του Lucky, του γυναικείου περιοδικού για το shopping που κυκλοφόρησε στην Αμερική το 2000. Έμεινε σε αυτήν τη θέση για 10 χρόνια.

Εκείνη την περίοδο έτυχε να τη γνωρίσω από κοντά κι εγώ, όταν επισκέφθηκα τα γραφεία της Conde Nast στη Νέα Υόρκη. Η Κιμ έφερε ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά με αρκετές διευθύντριες και εκδότριες που είχα ή γνώρισα στην επαγγελματική ζωή μου: μια λεπτή, εφηβική φιγούρα, αποτέλεσμα κάποιας σύγχρονης άσκησης με άγνωστο παράξενο όνομα, ένα περιποιημένο κεφάλι με μοντέρνο κούρεμα, και στιλ που ενώ μοιάζει απλό είναι ό,τι πιο καλόγουστο και πρωτότυπο έχεις δει ποτέ. Όλες αυτές οι γυναίκες, οι συνήθως 10 και 15 χρόνια μεγαλύτερες από μένα, με έβγαζαν επίσης νοκ άουτ σε κάθε επίπεδο: είχαν δει τις πιο συζητημένες παραστάσεις της χρονιάς, κατεβάσει όλες τις ταινίες που οφείλεις να δεις πριν τα Όσκαρ και αγοράσει εισιτήριο για τις συναυλίες που θα σκότωνα για να πάω. Αυτά σε συνδυασμό με το ότι είχαν killer ένστικτο στο να ανακαλύπτουν εκπληκτικά -και όχι πάντα πανάκριβα- πράγματα που μπορείς να φορέσεις ή να φας.

Πρόσφατα διάβασα στους New York Times ότι η Φρανς, η οποία είχε παραιτηθεί από την Conde Nast πέρυσι, δημιούργησε ένα δικό της blog, το οποίο ονόμασε Girls of a Certain Age κοροϊδεύοντας τον παρωχημένο ευφημισμό «γυναίκα μιας κάποιας ηλικίας». Τον τίτλο του μπλογκ τον επέλεξε γιατί περιγράφει ακριβώς το πώς τελικά νιώθουν για τον εαυτό τους όλο και περισσότερες που διανύουν τα 40: «Όχι ακόμα μεσήλικες», λέει και μας εξηγεί το σκεπτικό της: «Εγώ είμαι 48 αλλά είμαι μια ανώριμη 48χρονη. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι σε αυτή την πόλη (σ.σ. Νέα Υόρκη) που κάνουν δημιουργικές δουλειές και των οποίων τα ενδιαφέροντα είναι ακόμα πολύ νεανίζοντα. Τους αρέσει η ροκ μουσική, έχουν cool εμφάνιση αλλά δεν είναι πια παιδιά. Ξέρεις, δεν θα ανταποκριθούν ποτέ σε ένα fashion blog που ποστάρει μίνι φούστες ως τον καβάλο, όσο χαριτωμένες και αν είναι».

BIG GIRLS DON'T CRY

Το site, λοιπόν, που απευθύνεται σε ένα ηλικιακό κοινό από 30χρονες και 40χρονες οι οποίες ναι μεν δεν νομίζουν ότι είναι 25χρονες αλλά ούτε έχουν αλλάξει δραματικά από τότε, καταγράφει τις βόλτες της Κιμ στην πόλη, στον κόσμο και στο ίντερνετ και σου προσφέρει ισόποσες δόσεις χαλάρωσης (πού θα βρεις Bensimon, τα μόνα trainers που καταδέχονται να φορέσουν οι Γαλλίδες) και τροφής για σκέψη (κριτική για το νέο παγκόσμιο μπεστ-σέλερ φαινόμενο Fifty Shades of Grey).

Ο λόγος που η πολύ πετυχημένη Κιμ τα βρόντηξε και βγήκε να διεκδικήσει ξανά από την αρχή τη ζωή της μετά τα 46 ήταν οι ημικρανίες: «Υπέφερα από καθημερινούς πονοκεφάλους και είχα αρχίσει να υποψιάζομαι ότι μόνο μια ριζοσπαστική αλλαγή λάιφσταϊλ μπορούσε να τους εξαφανίσει». Λίγους μήνες μετά την αποχώρησή της από το περιοδικό οι πονοκέφαλοι σταμάτησαν. Και η Φρανς ένιωσε απέραντη ανακούφιση καθώς και καμία όρεξη να γυρίσει στον κόσμο των μίτινγκ με το εμπορικό και τους πελάτες. Μια μέρα κάθησε κάτω και έγραψε το προσωπικό της μανιφέστο, το οποίο γίνεται αυτόματα και το μανιφέστο μιας γυναίκας που είναι 40κάτι και νιώθει κάπως έτσι: «Τα κορίτσια μιας κάποιας ηλικίας είναι αυτά που μικρά ήθελαν να είναι η Τατούμ Ο Νιλ στο Bad News Bears ή η Μπρουκ Σιλντς στο Endless Love. Που χόρευαν με Blondie και φιλήθηκαν με ένα αγόρι στους Led Zeppelin. Που ήταν παράξενα, καθόλου δημοφιλή κορίτσια τα οποία όμως κατέληξαν να γράφουν για τα πιο αστεία σόου της τηλεόρασης. Που δεν τα πειράζει να αυτοαποκαλούνται φεμινίστριες αλλά πιστεύουν ότι το να καθόμαστε να συζητάμε ακόμα για το αν μια γυναίκα μπορεί να είναι έξυπνη και ταυτόχρονα να τρελαίνεται για ένα καινούργιο μπλουζάκι είναι τόσο βαρετό όσο και το να βλέπεις τους δείκτες ενός ρολογιού». Τέλος, «οι γυναίκες κάποιας ηλικίας είναι εκείνες που όταν βλέπουν παλιές φωτογραφίες της μητέρας τους στην ηλικία τους δεν νιώθουν το ίδιο "ενήλικες". Ωστόσο είναι προφανώς ενήλικες -οι οποίες όμως δεν μπορούν να αγνοήσουν ότι οι μπότες μοτοσικλετιστή, αν συνδυαστούν σωστά, αποτελούν ένα καθ' όλα αξιοπρεπές απογευματινό look».

Πραγματικά, η τελευταία φορά που πέτυχα έξω μια γυναίκα να φοράει τόσο καλά μπότες μοτοσικλετιστή δεν ήταν 20 αλλά 50. Όλες οι γυναίκες των οποίων το στιλ θαυμάζουμε τελευταία είναι γύρω ή πάνω από 40. Η Καρίν Ρόιτφελντ, πρώην διευθύντρια της γαλλικής Vogue, στα 58 της ενσαρκώνει το σύγχρονο μπουρζουά παριζιάνικο στιλ χωρίς να δείχνει σαν θεία σου αλλά σαν κάποια που ζηλεύεις. Η διάδοχός της εκεί, η 45χρονη Εμανουέλ Αλτ, φοράει στενά τζιν, δερμάτινα τζάκετ και καθόλου μακιγιάζ με τον καλύτερο τρόπο που έχεις δει. Η Γκουίνεθ Πάλτροου και η Κέιτ Μος μεγαλώνοντας ντύνονται όλο και πιο φανταστικά. Η Τζένιφερ Άνιστον έχει σήμερα όχι απλά πολύ καλύτερο σώμα από εκείνο που είχε 20 χρόνια πριν αλλά και ένα από τα καλύτερα που μπορείς να βρεις στο Χόλιγουντ.

ΑΛΗΘΙΝΑ ΣΕΝΑΡΙΑ

Όλες αυτές οι γυναίκες σημαίνουν καθημερινά ένα πολύ σημαντικό πράγμα για τις συνομήλικες ή τις μικρότερές τους: ότι αν κοιτάζεσαι στον καθρέφτη και δεν σου αρέσει πια αυτό που βλέπεις έχεις πάντα χρόνο να το αλλάξεις. Μπορεί να μην το κάνεις ποτέ (σοβαρά, ποια έχει το χρόνο, το χρήμα και την αντοχή να κάνει 5 ώρες τη μέρα γιόγκα για να αποκτήσει τη γράμμωση της Τζένιφερ;) αλλά κάποια διάσημη εκεί έξω σου δίνει το ζωντανό παράδειγμα προς μίμηση και τη δυνατότητα να ελπίζεις. Να ελπίζεις ότι τίποτα δεν έχει τελειώσει. Ότι όλα παίζονται. Τα επαγγελματικά, τα γκομενικά, η φυσική σου κατάσταση. Ότι ενδεχομένως μπορείς ακόμα και να γίνεις μοντέλο στα 50 σου. Ο διαγωνισμός του πρακτορείου Wilhelmina Models που διεξέγεται για δεύτερη χρονιά στη Νέα Υόρκη προς αναζήτηση ωραίων γυναικών πάνω από 35 για να δουλέψουν ως μοντέλα σε διαφημιστικές καμπάνιες μόδας και ομορφιάς ανέδειξε φέτος 10 φιναλίστ εκ των οποίων οι μισές είναι πάνω από 45.

Είναι αυτή η καλύτερη εποχή για να είσαι 40; Δεν ξέρω ακόμα, μου μένουν 2-3 χρόνια για να το μάθω. Αλλά στα χρόνια του twitter και της αιωνίως παρατεινόμενης εφηβείας, όπου ακόμα και οι άνθρωποι που παντρεύονται και γίνονται γονείς διατηρούν όσο μπορούν το προηγούμενο λάιφστάιλ τους (τα απογεύματα Κυριακής εγώ, ο άνδρας μου και η 3χρονη κόρη μας προτιμάμε να είμαστε στο μπαρ όπου η νονά της και κολλητή φίλη μας βάζει μουσική παρά σε κάποιον παιδότοπο), ναι, προφανώς.

«Εγώ βρίσκω τέλεια την ηλικία μου», μου γράφει σε mail η Κιμ ενώ βλέπω ότι έχει μόλις ποστάρει κάτι για μια έκθεση φωτογραφίας πανκ στο Άμστερνταμ όπου θα πάει σε λίγες μέρες. Η διαζευγμένη Κιμ, που δίνει μεταξύ άλλων συμβουλές για το «τι να φορέσεις στα πρώτα σου ραντεβού όταν αρχίσεις να ξαναβγαίνεις και είσαι πάνω από 40», δημιούργησε λέει το blog για έναν ακόμα σημαντικό λόγο. «Ήθελα να γράψω για ανθρώπους που έχουν τις ίδιες αναφορές μ' εμένα. Που αν τους αναφέρω, π.χ., το Quadrophenia θα το ξέρουν πιθανότατα επειδή το είχαν δει στο σινεμά όταν κυκλοφόρησε. Είχα περάσει πολύ καιρό με νεότερους ανθρώπους δουλεύοντας στα περιοδικά και πάντα όποτε μιλούσα για οτιδήποτε συνέβη πριν από το '80 με κοιτούσαν σαν να είμαι εξωγήινη. Τώρα θέλω να προσεγγίσω ανθρώπους πιο κοντά στη δική μου γενιά».

Η διαφορά του να δείχνεις υπέροχη στα 40 σήμερα είναι σε σύγκριση με το παρελθόν ακριβώς αυτό: ότι δεν κρύβεις την ηλικία σου γιατί κανείς δεν νοιάζεται στ' αλήθεια γι' αυτήν. «Ο κίνδυνος είναι να πιστέψεις ότι είναι αργά για να γυρίσεις σελίδα», μου λέει η Κιμ, που ευτυχώς αψήφησε τον κίνδυνο: την πρώτη μέρα το blog της έπεσε λόγω τρελής κίνησης.

Το στρες

Oι φοιτητές παρακολουθούσαν με μεγάλο ενδιαφέρον το μάθημα για την διαχείριση του άγχους, όταν ο καθηγητής έπιασε ένα ποτήρι και το σήκωσε ψηλά.

Όλοι φαντάστηκαν ότι θα έκανε την γνωστή ερώτηση: «Είναι μισοάδειο ή μισογεμάτο;».

Αντ' αυτού, με ένα πλατύ χαμόγελο στο πρόσωπό του, ρώτησε:
«Πόσο βαρύ είναι αυτό το ποτήρι με το νερό;»

Οι απαντήσεις που έδωσαν οι φοιτητές, κυμάνθηκαν από 200 μέχρι 600 γραμμάρια.

Όμως ο καθηγητής διαφώνησε:
Το απόλυτο βάρος δεν έχει σημασία.
Εξαρτάται από το πόση ώρα κρατάω το ποτήρι.
Αν το κρατάω ψηλά για ένα λεπτό, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα.
Αν το κρατήσω έτσι για μια ώρα, θα αρχίσει να πονάει το χέρι μου.
Αν το κρατήσω για μια μέρα, το χέρι μου θα μουδιάσει και θα παραλύσει.
Σε κάθε περίπτωση, το βάρος του ποτηριού δεν αλλάζει, αλλά όσο περισσότερο
το κρατώ τόσο βαρύτερο γίνεται

Συνέχισε ο καθηγητής:
Το στρες,οι ανησυχίες και τα προβλήματα της ζωής είναι σαν το ποτήρι του νερού.
Αν τα σκεφτείτε τα για λίγο, δεν πειράζει.
Αν τα σκέφτεστε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, θα αρχίσουν να σας πληγώνουν.
Και αν σας προβληματίζουν όλη την ημέρα, στο τέλος θα σας παραλύσουν και θα νιώσετε ανίκανοι να κάνετε οτιδήποτε.

Είναι σημαντικό να θυμόσαστε να χαλαρώνετε και να διώχνετε το στρες.
Μην κουβαλάτε τα προβλήματα μαζί σας μέχρι το βράδυ, ακόμα και τη νύχτα.
Μην ξεχνάτε να κατεβάζετε το ποτήρι!

Άσκηση και στατίνες - μια δύσκολη συμβίωση

Οι στατίνες αποτελούν σοβαρή απειλή για τα οφέλη της άσκησης και για τη σωματική και ψυχική ευεξία, σύμφωνα με νέες μελέτες,δημοσιευμένες στα πιο έγκυρα διεθνή ιατρικά περιοδικά. Παράλληλα, νέες μελέτες, επίσης στα εγκυρότερα περιοδικά, έρχονται να ενισχύσουν την αντίληψη ότι η άσκηση αποτελεί ιδιαίτερα ισχυρό προληπτικό αλλά και θεραπευτικό μέτρο για μια σειρά παθήσεων, καθώς και να δείξουν την πολύ μεγαλύτερη αξία της άσκησης συγκριτικά με τις στατίνες στην πρόληψη και θεραπεία των καρδιακών και αγγειακών επεισοδίων. Δυστυχώς, εναλλακτικές λύσεις συνδυασμού των στατινών με άλλα φάρμακα ή τρόφιμα δε φαίνεται να αποδίδουν. Ότι ρίχνει τη χοληστερίνη δεν είναι απαραίτητα ωφέλιμο και ακίνδυνο. Το ότι η άσκηση είναι το καλύτερο «φάρμακο» είναι γνωστό από την εποχή του Ιπποκράτη. Η προσωπική μας πείρα επίσης μας έμαθε, από την εποχή που δεν κυκλοφορούσαν οι στατίνες, ότι οι ασθενείς που πάνε για πολλά χρόνια καλά μετά από ένα καρδιακό επεισόδιο είναι εκείνοι, που εκτός από τη διακοπή του καπνίσματος, περπατάνε καθημερινά και είναι γενικά δραστήριοι.  Με αυτά τα δεδομένα,  σε καμιά περίπτωση δε θα πρέπει να γίνουν η άσκηση και η καλή φυσική κατάσταση των ανθρώπων παράπλευρες απώλειες στη προσπάθεια επίτευξης των θεραπευτικών και εμπορικών «στόχων» μείωσης της χοληστερίνης. 

Η σιμβαστατίνη, μια ευρέως χρησιμοποιούμενη στατίνη, εξασθένησε σημαντικά το όφελος της άσκησης σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο. Αυτό είναι το συμπέρασμα πολύ ενδιαφέρουσας μελέτης που δημοσιεύθηκε στις 10 Απριλίου 2013 στο JACC.¹  H «καρδιοαναπνευστική φυσική κατάσταση» αυξήθηκε κατά 10% με αεροβική άσκηση 12 εβδομάδων σε εκείνους που δεν έπαιρναν στατίνη, ενώ όταν χορηγήθηκε και σιμβαστατίνη στη μέση δόση των 40mg η αύξηση ήταν μόνο 1.5%. Επίσης, μετά από βιοψία μυών, παρατηρήθηκε σε κυτταρικό επίπεδο ότι η δραστηριότητα των μιτοχονδρίων, υπεύθυνων για την παραγωγή ενέργειας στα μυϊκά κύτταρα, αυξήθηκε κατά 13% στους ασκούμενους χωρίς να  λαμβάνουν στατίνη, ενώ σε εκείνους που ασκούντο αλλά έπαιρναν και στατίνη  μειώθηκε κατά 4.5%! Επίσης πρόσφατη μελέτη, δημοσιευμένη στο JAMA στις 3 Ιουνίου 2013, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι,μυοσκελετικές παθήσεις, όπως αρθροπάθειες, τραυματισμοί, και μυοσκελετικοί πόνοι είναι συχνότερες στους χρήστες στατινών, ιδιαίτερα όταν είναι δραστήριοι σωματικά.² Μελέτες που επίσης δείχνουν κακή επίδραση των στατινών στην άσκηση δημοσιεύθηκαν το 2012 και το 2011 και έδειξαν ότι οι στατίνες αυξάνουν σημαντικά το μυϊκό τραυματισμό στην άσκηση, καθώς και μείωση της ικανότητας για άσκηση σε πειραματόζωα.^3,4  Το 2012 επίσης δημοσιεύθηκε στο Archives of Internal Medicine η πρώτη τυχαιοποιημένη μελέτη που έδειξε πως μέτριες δόσεις στατινών προκαλούν κόπωση, αδυναμία, έλλειψη ενέργειας και του αισθήματος ευεξίας  και τελικά μείωση της ποιότητας ζωής, στο 20-40% των ασθενών.⁵  Αξίζει να σημειωθεί πως οι στατίνες που χορηγήθηκαν ήταν η σιμβαστατίνη 20mg και η πραβαστατίνη 40mg. Οι συγγραφείς υποθέτουν πως  σε μεγαλύτερες δόσεις και με τις νεώτερες και ισχυρότερες στατίνες αναμένονται σε μεγαλύτερο βαθμό οι ίδιες συνέπειες, καθώς όλες οι παρενέργειες των στατινών, μυοπάθεια, ηπατική και νεφρική δυσλειτουργία, νοητικές διαταραχές και σακχαρώδης διαβήτης, είναι δοσοεξαρτώμενες. 

Οι παραπάνω μελέτες για τις σοβαρές αρνητικές επιδράσεις των στατινών στην άσκηση έρχονται σε μια εποχή που η τεράστια αξία της φυσικής κατάστασης επιβεβαιώνεται καθημερινά, και οι ιατρικές εταιρείες, όπως πρόσφατα η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (AHA), με δημοσίευμα στο CIRCULATION στις 7 Ιανουαρίου 2013 καλεί τους γιατρούς να δώσουν ιδιαίτερη έμφαση στη φυσική κατάσταση των αρρώστων (cardiorespiratory fitness).⁶ Άσκηση όμως δε σημαίνει μόνο μισή ώρα περπάτημα, τρέξιμο ή ποδήλατο, ούτε γυμναστήριο μερικές φορές την εβδομάδα. Άνθρωποι που κάνουν τα παραπάνω αλλά ξεχνούν για ώρες να σηκωθούν από την καρέκλα του γραφείου τους κερδίζουν λιγότερα από εκείνους που είναι κινητικοί και σωματικά δραστήριοι σε όλη τη διάρκεια της ημέρας. Αυτή η γνώση τεκμηριώθηκε πρόσφατα στην Women’s Health Initiative (WHI) analysis που δημοσιεύθηκε στις 9 Απριλίου του 2013 στο JACC⁷ Και άλλες όμως πρόσφατες μελέτες τονίζουν την τεράστια αξία της ήπιας και μέτριας καθημερινής δραστηριότητας για όλους και ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους και τους διαβητικούς.⁸ Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη εργασία στο Lancet, 27 Νοεμβρίου 2012, έδειξε ότι ηλικιωμένοι με υπερχοληστεριναιμία και καλή φυσική κατάσταση είχαν στη 10ετία 60-70% μείωση της θνητότητας από κάθε αιτία, συγκριτικά με εκείνους που έκαναν καθιστική ζωή, ανεξάρτητα αν έπαιρναν ή όχι στατίνες. Το ακόμα ποιο εντυπωσιακό είναι ότι, εκείνοι που έκαναν άσκηση (περπάτημα ή ποδήλατο) και δεν έπαιρναν στατίνες είχαν 50% μικρότερη θνητότητα από εκείνους που έπαιρναν στατίνες αλλά δεν ασκούντο.^9,10Eπίσης, σε δημοσίευμα στο Circulation στις 11 Νοεμβρίου του 2012 τονίζεται ότι οι διαβητικοί συχνά υπερθεραπεύονται με υπερβολικές και αδικαιολόγητες δόσεις στατινών, είτε έχουν στεφανιαία νόσο είτε όχι.¹¹ Οι συνέπειες της μείωσης της ικανότητας για άσκηση αυτών των ανθρώπων είναι καταστροφικές για τη σωματική και ψυχική τους υγεία.

Εκεί που πραγματικά οι στατίνες έχουν αποδείξει την αξία τους, είναι σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο και ιδιαίτερα μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ενώ όμως σε τέτοιους αρρώστους πάντα χορηγούνται μεγάλες δόσεις στατινών, δεν υπάρχει ο ίδιος ζήλος για τη σύσταση άσκησης, η οποία προσφέρει ακόμα περισσότερα μετά από ένα έμφραγμα και σταθερή στηθάγχη, όπως διαπίστωσε μελέτη δημοσιευμένη στις 8 Ιανουαρίου του 2013 στο JAMA.¹² Η άσκηση έχει αποδείξει ότι έχει αντιθρομβωτική, αντιισχαιμική, αντιαρρυθμική και ιδιαίτερα θετική ψυχολογική δράση, αυξάνοντας όχι μόνο την επιβίωση αλλά και την ποιότητα ζωής των αρρώστων. Ακόμη και εκείνοι οι ασθενείς που μετά από μεγάλης έκτασης έμφραγμα έχουν χαμηλό κλάσμα εξώθησης, με τη συστηματική σωματική δραστηριότητα αποκτούν μια εντυπωσιακή ανοχή στην κόπωση και μια φυσιολογική καθημερινή ζωή. Αυτή καθαυτή η άσκηση προσφέρει περισσότερο από οποιοδήποτε φάρμακο χωριστά, ενώ συμβάλλει στην προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος, τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και των λιπιδίων και βελτιώνει τη ψυχολογική διάθεση και το ηθικό των αρρώστων, που είναι ιδιαίτερα χαμηλό μετά από ένα καρδιακό επεισόδιο Οι μεγάλες δόσεις στατινών όμως, που δίνονται εφ΄όρου ζωής,  αυξάνουν την πιθανότητα παρενεργειών και απειλούν όπως είδαμε την ικανότητα να ασκούνται, όπως και τα οφέλη από την άσκηση. Αξίζει τον κόπο και το κόστος να επιμένουμε στην επίτευξη των «στόχων» που προτείνουν οι κατευθυντήριες οδηγίες (guidelines), ρισκάροντας τα οφέλη της άσκησης στη σωματική και ψυχική υγεία; Ο «στόχος» πρέπει να είναι το όφελος του αρρώστου.Πρέπει να προειδοποιούμε και να ρωτάμε τους ασθενείς για ενοχλήματα από το μυϊκό σύστημα και να μην αποδίδουμε αβίαστα τους μυϊκούς πόνους και τη μυϊκή αδυναμία στην ηλικία και σε άλλα αίτια. Πρέπει να θεραπεύουμε αρρώστους και όχι εργαστηριακές εξετάσεις.    

Μια λύση που προτείνεται είναι οι συνδυασμοί μικρότερων δόσεων στατινών με άλλα φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερίνη ώστε να πετύχουμε τους προτεινόμενους «στόχους». Ήδη η εζετιμίμπηκυκλοφορεί από 10ετίας, είτε μόνη της (Ezetrol), είτε σε συνδυασμό με σιμβαστατίνη (Inegy). Κάποιες ενδείξεις ότι αυξάνει την πιθανότητα καρκινογένεσης δεν τεκμηριώθηκαν, αλλά και καμιά μελέτη δεν έδειξε πρόσθετο από τη χρήση της κλινικό όφελος, πέραν εκείνου της στατίνης με την οποία συγχορηγήθηκε(μελέτες ENHANCE, ARBITER-6, SHARP). Το μόνο σίγουρο είναι ότι ανεβάζει κατά πολύ το κόστος θεραπείας για τον άρρωστο και για τα δύσμοιρα ασφαλιστικά ταμεία.  Επί δεκαετίες η νιασίνη έχαιρε μεγάλης εκτίμησης στους κύκλους των λιπιδολόγων, (ποτέ της δικής μου), λόγω της ικανότητάς της όχι μόνο να ελαττώνει την «κακή» LDL χοληστερίνη, αλλά και να αυξάνει την «καλή» HDL. Δυστυχώς, η πρώτη μεγάλη κλινική μελέτη (AIM-HIGH) διακόπηκε πρόωρα το 2011, καθώς η προσθήκη της νιασίνης στη θεραπεία με στατίνη όχι μόνο δεν έδωσε επιπλέον όφελος, αλλά αύξησε τον αριθμό των εγκεφαλικών επεισοδίων. Ύστερα από 56 χρόνια κυκλοφορίας η πίστη στη χρησιμότητα και την ασφάλεια του φαρμάκου κλονίστηκε.¹³ Η χαριστική βολή για το φάρμακο ήρθε με τη μελέτη ΗPS-2 THRIVE, που διεκόπη επίσης πρόωρα τον Δεκέμβριο του 2012,λόγω σοβαρών επιπλοκών, κυρίως μυοπάθεια, χωρίς να εμφανίζεται κλινικό όφελος από τη συγχορήγηση στατίνης με νιασίνη.¹⁴ Η European Medicine Agency, το ευρωπαϊκό FDA, που πάντα βιάζεται να εγκρίνει σκευάσματα και συσκευές, ζήτησε την απόσυρση του Tredaptive και όλων των άλλων σκευασμάτων νιασίνης από την αγορά.¹⁵ Οι φυτικές στερόλες και στανόλες από την άλλη, που σερβίρονται με μαργαρίνες και άλλα τρόφιμα, δεν έχουν αποδείξει κανένα κλινικό όφελος, αντίθετα με το ελαιόλαδοπου έχει πλήθος μελετών με ευεργετικά αποτελέσματα (βλέπε άρθρο: Μεσογειακή διατροφή, οικονομική κρίση και η νέα μελέτη PREDIMED).  

Δε φθάνει επομένως ένα φάρμακο ή τρόφιμο να ρίχνει τη χοληστερίνη για να είναι χρήσιμο και ασφαλές. Οι στατίνες είναι αποτελεσματικές σε ενεργό στεφανιαία νόσο,(οξύ έμφραγμα, στηθάγχη), και μειώνουν σημαντικά τη θνητότητα, κυρίως λόγω της αντιφλεγμονώδους δράσης στα αγγεία, όταν υπάρχει εγκατεστημένη στεφανιαία νόσος, και όχι επειδή μειώνουν τη χοληστερίνη. Εδώ φαίνεται να οφείλεται η αποτυχία των άλλων φαρμάκων που απλώς ρίχνουν τις τιμές της χοληστερίνης. Οι περισσότεροι βέβαια άνθρωποι που παίρνουν στατίνες, πάνω από το 90%, θεραπεύονται «προληπτικά», χωρίς να έχουν δηλαδή πρόβλημα. Ο κάθε υγιής άνθρωπος σήμερα μπορεί ξαφνικά να σου βγάλει από την τσέπη ένα κουτάκι με στατίνες. Όμως, μόνο εκείνοι που έχουν πολλαπλούς  σοβαρούς παράγοντες κινδύνου, όπως κάπνισμα, υπέρταση, καθιστική ζωή, κληρονομικότητα και σακχαρώδη διαβήτη, έχουν κάποιες πιθανότητες να ωφεληθούν από τη χορήγηση στατινών, καθώς 1-2 στους 100 υπό θεραπεία σε αυτή την κατηγορία θα γλιτώσουν από ένα καρδιακό επεισόδιο στην πενταετία. Ακόμα όμως και αυτοί οι υψηλού κινδύνου που παίρνουν στατίνες δε θα έχουν μικρότερη θνητότητα από όλες τις αιτίες συγκριτικά με εκείνους που δεν παίρνουν, όπως φάνηκε σε μετα-ανάλυση 11 τυχαιοποιημένων μελετών, που περιέλαβε 65.229 άτομα υψηλού κινδύνου.¹⁶ Δυστυχώς οι περισσότεροι που παίρνουν σήμερα στατίνες δεν είναι υψηλού κινδύνου για καρδιακό επεισόδιο. Οι «παθολογικές» τιμές χοληστερίνης τους, ακόμα και 310mg, δεν αυξάνουν καθόλου το ρίσκο συγκριτικά με τιμές μικρότερες από 190mg, όπως φαίνεται και στους πίνακες των scores των κατευθυντήριων οδηγιών (guidelines).¹⁷ Τώρα, με ποια κριτήρια οι τιμές των «φυσιολογικών ορίων» της χοληστερίνης όλο και κατεβαίνουν, μπορεί κανείς να το καταλάβει από τον αστρονομικό τζίρο που κάνουν οι πωλήσεις αυτών των φαρμάκων παγκοσμίως, επιβαρύνοντας δραματικά τα ασφαλιστικά ταμεία και τις τσέπες των «ασθενών».        

Η «πλύση εγκεφάλου» που έχει γίνει σε γιατρούς και πολίτες γύρω από τους κινδύνους της υψηλής χοληστερίνης και τα οφέλη των στατινών δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία της ιατρικής (βλέπε άρθρο: στατίνες δια πάσαν νόσον και πάσαν ηλικίαν;). Ακόμα και γιατροί, επηρεασμένοι από συνήγορους των στατινών στα ιατρικά συνέδρια και στα ιατρικά περιοδικά, περιφέρονται κατάκοποι ή και με μυϊκούς πόνους από στατίνες που δε χρειάζονται. Θυμάμαι πριν λίγα χρόνια σε μεγάλο αμερικανικό συνέδριο μια απίστευτη διαφήμιση μιας νέας πολύ ισχυρής στατίνης, που υπήρχε παντού σε γιγαντοαφίσες σε όλους τους χώρους του συνεδρίου, στα λεωφορεία της πόλης, αλλά και σε συχνά διαφημιστικά μηνύματα στην τηλεόραση. Ένας αγύμναστος παχύσαρκος άντρας, χυμένος σε ένα καναπέ με το τηλεκοντρόλ της τηλεόρασης στο χέρι, να δηλώνει πως «τώρα υπάρχει φάρμακο!». Επίσης, υγιέστατες γυναίκες που συνήθως έχουν «υψηλές τιμές» χοληστερίνης παίρνουν ισοβίως στατίνες. Όμως, «το όφελος από τη χορήγηση στατινών σε υγιείς ασυμπτωματικές γυναίκες δεν έχει αποδειχθεί», όπως γράφεται ακόμα και στη νέα έκδοση των αμαρτωλών και στατινολάγνων guidelines.¹⁷ Οι παρενέργειες όμως των στατινών στις γυναίκες, με κυριότερη στην ικανότητα για άσκηση, έχουν αποδειχθεί και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό από τους άντρες. Στη χώρα μας όμως δε χρειαζόμαστε αποδείξεις για να πιούμε φάρμακα και να κάνουμε εξετάσεις και επεμβάσεις. Όπως μου είπε πρόσφατα κυρία 55 ετών που ζει στην Άνδρο «εγώ και όλες οι φίλες και γνωστές μου πίνουμε στατίνες»!  Και μη με ρωτήσετε τι θα έκανα αν η μάνα μου είχε 300mg χοληστερίνη. Τόσο έχει μια ζωή, είναι 89 ετών, δεν της έδωσα και δεν πήρε ποτέ στατίνη και χαίρει άκρας σωματικής και πνευματικής υγείας!

Παραπομπές 

1. Mikus CR, Boyle LJ, et al. Simvastatin impairs exercise training adaptations.  J Am Coll Cardiol. 2013 
2. Mansi I, Frei C, et al. Statins and Musculoskeletal Conditions, Arthropathies, and Injuries. JAMA 2013   
3. Parker BA, Augeri AL, et al. Effect of statins on creatinine kinase levels before and after a marathon run. Am J Cardiol. 2012  
4. Bouitbir J, Charles AL,et al. Atorvastatin treatment reduses exercise capacities in rats: involvement of mitochondrial impairment and oxidative stress. J Appl Physiol 2011 
5. Golomb BA, Evans MA, et al. Effects of statins on energy and fatigue with exertion: Results from a randomized controlled trial. Arch Intern Med 2012
6. Kaminsky LA, Arena R, et al. The importance of cardiorespiratory fitness in the United States: the need for a national registry. Circulation 2013
7. Chomistek AK, Manson JE, et al. The relationship of sedentary behavior and physical activity to incident cardiovascular disease: Results from the Women’s Health Initiative. J Am Coll Cardiol 2013
8. Wimot EG, Edwardson CL, et al. Sendetary time in adults and the association with diabetes, cardiovascular disease and death: Systematic review and meta-analysis. Diabetologia 2012
9. Kokkinos PF, Faselis C, et al. Interactive effects of fitness and statin treatment on mortality risk in veterans with dislipideamia: a cohort study. Lancet 2012
10. Hallan PC and Lee IM. Prescription of physical activity: An undervalued intervention. Lancet 2012
11. Beard AJ, Hofen TP, et al. Assessing appropriateness of lipid management among patients with diabetes mellitus. Circulation Cardiovasc Qual Outcomes 2013
12.  Boden WE, Franklin BA, et al. Physical activity and structured exercise for patients with stable ischemic heart disease. JAMA 2013
13. Giulano RP. Niacin at 56 years of age-time for an early retirement. N Eng J Med 2011
14. Merck. Merck announces HPS2-THRIVE study or Tredaptive (extended-release niacin/laropiprant) did not achieve endpoint. December 20, 2012
15. European Medicines Agency. Tredaptive, Pelzont, and Trevaclyn. January 11,2013
16. Statins and All-Cause Mortality in High-Risk Primary Prevention. A Meta-analysis of 11 Randomised Controlled Trials Involving 65 229 Participants. Arch Intern Med 2010
17. European Guidelines on Cardiovascular Disease Prevention in Clinical Practice 2012     

Πηγ: www.ntellos.gr

Διατροφή για γερή καρδιά

Τα τελευταία χρόνια, από τις σημαντικότερες αιτίες θανάτου και στα δύο φύλα είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα, στις χώρες δυτικού τύπου. Ωστόσο επειδή είναι πολυπαραγοντικά νοσήματα από τη φύση τους, ο μόνος τρόπος που μπορούν να αντιμετωπισθούν επιτυχώς είναι  να λαμβάνονται υπ’ όψιν όλοι οι πιθανοί παράγοντες κινδύνου που  τα επηρεάζουν. Η στεφανιαία νόσος, η οποία χωρίζεται σε δύο κατηγορίες την στηθάγχη και το έμφραγμα του μυοκαρδίου, είναι η σοβαρότερη των καρδιαγγειακών νοσημάτων και αποτελεί το κύριο αίτιο θνησιμότητας στην Ευρώπη.
 
Οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων διακρίνονται σε τροποποιήσιμους (όπως είναι ο τρόπος ζωής, βιοχημικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά) και σε μη τροποποιήσιμους (όπως είναι η ηλικία, το φύλο, το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό). Η διατροφή, την οποία θα αναλύσουμε και εκτενέστερα, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση πρώιμης καρδιαγγειακής νόσου, καθώς επηρεάζει βιολογικούς παράγοντες κινδύνου και συγκεκριμένα τα επίπεδα των λιπιδίων, την αρτηριακή πίεση και το σωματικό βάρος.

Ας δούμε ποιοι είναι οι 12 βασικότεροι διατροφικοί παράγοντες που θα πρέπει να προσέξουμε και να κάνουμε «ευαγγέλιο» αν θέλουμε να έχουμε γερή και υγιή καρδιά:

Μείωση των κορεσμένων λιπαρών οξέων: Τα κορεσμένα λιπαρά (βρίσκονται κυρίως στο βούτυρο, στο κόκκινο κρέας και τα προϊόντα του, καθώς και στα πλήρη γαλακτοκομικά), είναι το κυριότερο συστατικό της διατροφής που επηρεάζει τα επίπεδα της ολικής και της LDL χοληστερόλης.

Μείωση των trans λιπαρών οξέων: Τα λιπαρά αυτά σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου και βρίσκονται κυρίως στα τηγανητά φαγητά, σε πολλά είδη πρόχειρου φαγητού, στο βούτυρο και σε πολλά μπισκότα.

Μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα: Τα λιπαρά αυτά έχει βρεθεί ότι αν αντικαταστήσουν τα κορεσμένα λιπαρά οξέα στην δίαιτα μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Βρίσκονται κατά βάσει στο ελαιόλαδο και στους ξηρούς καρπούς αντίστοιχα.

Ω-3 λιπαρά οξέα (βρίσκονται σε λιπαρά ψάρια όπως πέστροφα, ρέγκα, σολομός, σαρδέλα): Η καρδιοπροστατευτική δράση των οποίων είναι γνωστή, μειώνοντας παράλληλα τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων.

Αύξηση των υδατοδιαλυτών φυτικών ινών (βρίσκονται κυρίως  στα προϊόντα ολικής άλεσης, στα όσπρια, στα φρούτα και στα λαχανικά): Τα συστατικά αυτά των τροφίμων μειώνουν τα επίπεδα της ολικής και της LDL χοληστερόλης με διάφορους μηχανισμούς, αρκεί να λαμβάνονται σε επαρκείς ποσότητες ημερησίως.

Αντιοξειδωτικά: Το οξειδωτικό stress αποτελεί κύρια αιτία εμφάνισης της νόσου. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις από διάφορες έρευνες, ότι τα αντιοξειδωτικά που λαμβάνουμε από τη διατροφή (βιταμίνη C, E, Q10, B-καροτένιο, σελήνιο) ασκούν προστατευτική δράση.

Οι φυτικές στερόλες: είναι φυσικές ενώσεις που έχουν παρόμοια μοριακή δομή με την χοληστερόλη. Όταν λαμβάνονται σε επαρκείς ποσότητες από την διατροφή αποτρέπουν την απορρόφηση της χοληστερόλης στο έντερο, μειώνοντας επομένως τη συγκέντρωση της χοληστερόλης στο αίμα. Υπάρχουν σε εμπλουτισμένα τρόφιμα (όπως μαλακές μαργαρίνες με φυτοστερόλες), και μειώνουν αποτελεσματικά τα επίπεδα της ολικής και της LDL-χοληστερόλης κατά 7-15%, εάν λαμβάνονται 2-3γρ ανά ημέρα.

Πρωτεΐνη σόγιας: Η πρωτεΐνη της σόγιας, όταν περιλαμβάνεται σε μια δίαιτα φτωχή σε κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη, μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της ολικής και της LDL χοληστερόλης κατά 5%, αρκεί να λαμβάνονται 25γρ αυτής ημερησίως.

Μονακολίνη και Πολυκοζανόλη:Η μονακολίνη προέρχεται από ένα προϊόν της μαγιάς (red rice yeast) και μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της ολικής και της κακής χοληστερόλης στο αίμα, με τον ίδιο τρόπο που δρουν και οι στατίνες. Η πολυκοζανόλη, προέρχεται από μια συγκεκριμένη ποικιλία ζαχαροκάλαμου και στοιχεία από κλινικές μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της «κακής» LDL χοληστερόλης, καθώς και των τριγλυκεριδίων στο αίμα, ενώ υπάρχουν και ενδείξεις ότι μπορεί να αυξήσει τις τιμές της «καλής» HDL χοληστερόλης. Η μακροπρόθεσμη ασφαλής χρήση αυτών των προϊόντων, όμως, δεν έχει τεκμηριωθεί πλήρως ακόμη και συνιστάται η συμβουλή από τον ειδικό για την πιθανή χρήση τους

Αλκοόλ: Από τις επιδημιολογικές και κλινικές μελέτες έχει παρατηρηθεί προστατευτική επίδραση μιας μικρής κατανάλωσης αλκοόλ στη αντιμετώπιση υπερλιπιδαιμιών. Το κόκκινό κρασί περιέχει πολυφαινόλες, οι οποίες είναι αντιοξειδωτικές ενώσεις και μειώνουν την LDL-χοληστερόλη.

Αλάτι: η πρόσληψη του είναι καλό να περιορίζεται στα 5 γρ./ημέρα. Ο περιορισμός αυτός μπορεί να επιτευχθεί με την αποφυγή του αλατιού κατά τη διαδικασία του μαγειρέματος, κατά τη διαδικασία του γεύματος στο τραπέζι και γενικότερα με την αποφυγή των αλατισμένων τροφίμων (π.χ. αλμυρό ψωμί, αλατισμένοι ξηροί καρποί ή αλατισμένα τυριά ή αλμυρές ελιές). Προτείνεται επίσης η αποφυγή των επεξεργασμένων τροφίμων (π.χ. αλλαντικά), καθώς πολλές φορές σε αυτά το αλάτι χρησιμοποιείται ως συντηρητικό.

Διαδικασίες μαγειρέματος: τα δεδομένα συνηγορούν στο ότι πρέπει να προτιμώνται οι διαδικασίες του ελαφρού ψησίματος, του βρασίματος και του μαγειρέματος στον ατμό, ενώ το ελαφρό τηγάνισμα και το έντονο ψήσιμο θα πρέπει να προτιμώνται με μέτρο ως διαδικασίες μαγειρέματος. Το κανονικό τηγάνισμα θα πρέπει να προτιμάται πολύ περιστασιακά.
Τέλος, μην ξεχνάτε ότι η τακτική σωματική άσκηση, η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους και η αποφυγή του στρες, αποτελούν τρόπους πρόληψης εμφάνισης καρδιοπαθειών και παράλληλα βελτιώνουν τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα.

Αλάτι: η πρόσληψη του είναι καλό να περιορίζεται στα 5 γρ./ημέρα. Ο περιορισμός αυτός μπορεί να επιτευχθεί με την αποφυγή του αλατιού κατά τη διαδικασία του μαγειρέματος, κατά τη διαδικασία του γεύματος στο τραπέζι και γενικότερα με την αποφυγή των αλατισμένων τροφίμων (π.χ. αλμυρό ψωμί, αλατισμένοι ξηροί καρποί ή αλατισμένα τυριά ή αλμυρές ελιές). Προτείνεται επίσης η αποφυγή των επεξεργασμένων τροφίμων (π.χ. αλλαντικά), καθώς πολλές φορές σε αυτά το αλάτι χρησιμοποιείται ως συντηρητικό.

Διαδικασίες μαγειρέματος: τα δεδομένα συνηγορούν στο ότι πρέπει να προτιμώνται οι διαδικασίες του ελαφρού ψησίματος, του βρασίματος και του μαγειρέματος στον ατμό, ενώ το ελαφρό τηγάνισμα και το έντονο ψήσιμο θα πρέπει να προτιμώνται με μέτρο ως διαδικασίες μαγειρέματος. Το κανονικό τηγάνισμα θα πρέπει να προτιμάται πολύ περιστασιακά.
Τέλος, μην ξεχνάτε ότι η τακτική σωματική άσκηση, η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους και η αποφυγή του στρες, αποτελούν τρόπους πρόληψης εμφάνισης καρδιοπαθειών και παράλληλα βελτιώνουν τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα.